Van binnenband tot buitenkans: hoe oude fietsbanden een nieuw leven krijgen

14 oktober 2025 | Bij dagbestedingslocatie de Golfslag van Frion in Zwolle ruikt het naar rubber. ‘Het is echt belangrijk en zinvol werk wat jullie doen,’ zegt circulair ondernemer Hermen Fikse van Roestug tegen Mahamed, (hierna genoemd Mo) Delano en Dyanne. Zij werken op de Industriegroep en verwijderen ventielen en plakkers uit oude fietsbinnenbanden. Zo maken ze van afval nieuwe kansen. Partners van circulair ambachtsnetwerk Roestug, Circular Rubber Platform, VSO de Ambelt, arbeidstrainingscentrum TIB, Atelier van Middendorp, ROVA en Stichting Kringloop Zwolle én Frion, Golfslag industrie, geven met het project oude binnenbanden een tweede leven. 

‘Het is niet moeilijk,’ zegt Mo terwijl hij een band over twee plankjes spant, ‘maar het moet wel veilig. Als het goed gaat, gaat het goed. Als het fout gaat, gaat het fout.’ Delano knipt de aangespannen fietsband in tweeën en knikt instemmend. ‘We moeten het nog uitvinden. In het begin probeerden we het met een gewone schaar. Dat wilde niet. En toen kregen we een nieuwe schaar. Dat ging veel beter. Wij hebben al heel veel fietsbanden geknipt. En we vinden het heel leuk werk.’ Collega Dyanne kijkt mee. ‘Ik wil dit ook wel gaan doen. Het knippen lijkt me leuk. En ik vind het mooi dat het opnieuw gebruikt kan worden.’

Waardevol
Hermen en Marc van den Buijs, verbinder en netwerker bij Frion, volgen belangstellend hoe de Industriegroep-medewerkers te werk gaan. ‘Normaal worden deze oude banden verbrand en dan zijn ze weg’, zegt Hermen. ‘Omdat jullie dit doen, kan het rubber opnieuw gebruikt worden. Er kunnen wel nieuwe banden van gemaakt worden, maar dat is heel moeilijk en kan niet in Nederland. Hier maken ze er wel kabels en rubberen matten van. Atelier Middendorp gaat onderzoeken wat er nog meer mogelijk is en maakt er voorbeelden van.’ ‘Verbranden is heel slecht voor het milieu’, vult Marc aan. ‘Dus het is hartstikke goed wat jullie doen. En je steekt er ook nog wat van op. In de werkinstructies vertellen we over WaardeRing en leggen we uit dat je hiermee actief meewerkt aan de circulaire economie.’ Hij is trots op hen. ‘Kijk eens hoe serieus en met plezier ze hieraan werken. Het is zinvol werk, het geeft afwisseling met de andere WaardeRing-projecten die we doen, en er is geen tijdsdruk.’

Verschillende methodes
Bij VSO de Ambelt, bij arbeidstrainingscentrum TIB en bij de Golfslag hebben ze allemaal een eigen bandenknip-methode, want de verschillende doelgroepen hebben verschillende talenten en mogelijkheden. Bij Frion is de zoektocht naar een goede en veilige manier nog gaande. De vingers van Mo zitten bijvoorbeeld soms te dicht bij de schaar. Hermen: ‘Wat nou als je een gat in het plankje boort, waar het ventiel helemaal in kan?’ Edith de Lange, persoonlijk ondersteuner bij de Golfslag, knikt: ‘Prima idee. Dat lost het ventielprobleem op. Maar dan de plakkers, hoe pakken we dat aan?’ Hermen denkt hardop: ‘Misschien stansen? Of met lijmklemmen, een papierknipper? We kunnen ook aan Circular Rubber Platform vragen of die plakkers erin mogen blijven.’ ‘Maar dat is onze eer te na’, zegt Edith. ‘Onze medewerkers willen het zo netjes, schoon en precies mogelijk doen.’ Al doende bedenken ze oplossingen en zo ontstaat een keten van ideeën en experimenten, gedragen door samenwerking, gedrevenheid en creativiteit. ‘Zo’n methode kun je het beste in de praktijk ontwikkelen’, zegt Hermen.

Pilot
‘Binnenbanden, buiten het metaal, kunnen prima gerecycled worden, ontdekten we door onze samenwerking met Circular Rubber Platform. Toen is het balletje gaan rollen,’ vertelt Hermen. Roestug recyclet onder andere fietsen. ‘Het blijkt dat je een flinke hoeveelheid nodig hebt om het voor de recyclers interessant te maken. Dus besloten we meteen te gaan inzamelen en de keten te gaan vormen. WaardeRing speelt bij ontwikkeling en begeleiding een essentiële rol.’ Het is echt een pilotproject. ‘De knipmethode moet goed staan, evenals de logistiek. Ook zoeken we uit hoe we de fietsenmakers beter en meer kunnen betrekken. Financieel is het ook lastig, want het levert niets op. Voor 2000 kilo zuiver rubber krijg je zo’n 400, 500 euro, terwijl je daar enorm veel werk voor moet verzetten: we halen nu per maand zo’n 150 kilo op. Voorlopig is de grote winst het milieu. En zo zijn er allemaal vraagstukken die uitgezocht moeten worden. Dat doen we met z’n allen, we werken heel fijn samen. Waar dergelijke projecten vaak bij voorbaat al stranden omdat ze niet rendabel of te moeilijk zijn, zijn de WaardeRing-partners niet te beroerd om het gewoon te gaan proberen.’ Met de Circulaire Ketensubsidie van RVO kan de keten goed neergezet worden qua logistiek, onderzoek en veiligheid.

Landelijke belangstelling
Het project is nu ook landelijk opgepakt. ‘Onder meer RecyBEM, de uitvoerende organisatie van de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor autobanden, volgt het project met belangstelling’, vertelt Hermen. ‘Een uitbreiding van de UPV naar fietsbinnen- en buitenbanden zou een belangrijke stap zijn om circulaire ambities grootschalig te realiseren.’ ‘Het mooie is dat we dit project enorm kunnen opschalen’, zegt Marc. ‘Frion heeft veel dagbestedingslocaties en met de bestuurlijke fusie met zorginstelling Baalderborg zijn de mogelijkheden om deelnemers op deze manier aan het werk te zetten ongekend. Andere locaties kunnen de WaardeRing-ketenmethodiek eenvoudig overnemen. Mijn advies is wel dat je dan eerst die keten in je gemeente of regio opzet. Er moet wel een plan achter zitten. Bij ons wordt deze keten gewaarborgd door WaardeRing.’ Hermen is blij met alle helpende handen. ‘Oprichter van Roestug Bram Vreugdenhil zegt altijd: de problematiek die intellectuelen creëren, wordt gratis door mensen die buiten de boot vallen opgelost. Het is eigenlijk de wereld op z’n kop.’

Met het fietsbandenproject laten de WaardeRing-partners zien hoe een lineaire afvalstroom kan veranderen in een circulaire keten, waar mensen betekenisvol werk doen en tegelijk het milieu een flinke duw in de goede richting geven. Van binnenband tot buitenkans!

De fietsbanden kunnen vanaf 15 oktober worden ingeleverd bij onderstaande locaties. Het is belangrijk dat alléén fietsbinnenbanden worden ingeleverd, geen buitenbanden of ander rubber.    

• Stichting Kringloop Zwolle, vestiging Zwolle Zuid (Nieuwe Deventerweg 6)
• De GRIP-wagen van ROVA
• Het Milieubrengstation van ROVA
• De twee locaties van Roestug
  • Roestug University – Campus 1, Zwolle (terrein van Hogeschool Windesheim)
  • Roestug Re-Cycle centre – Ceintuurbaan 15 (in de Makersfabriek)

Wil je meedoen met deze pilot of heb je goede ideeën over fietsbinnenbanden? Neem gerust contact met ons op via info@waarde-ring.nl