De kracht van samenwerking: Textielsorteercentrum

Maatschappelijke doelstelling
Om het werk zo duidelijk mogelijk uit te leggen, zijn op de tafels schema’s geplakt, met uitleg in Nederlands en Engels. ‘Een container met kleding komt binnen, de medewerkers sorteren op winter- en zomerkleding, vier recyclestromen, accessoires, schoenen en tassen en dergelijke’, vertelt Dick. ‘Ook is er een afvalbak, maar die proberen we altijd zo leeg mogelijk te houden en dat lukt aardig.’

Hij loopt naar de kar met jeans. ‘Hier verzamelen we jeans die niet meer in de winkel kunnen worden verkocht. Lokale bedrijven zoals Studio Mullland zoeken hier uit wat ze kunnen gebruiken om nieuwe, unieke kleding of tassen van te maken. Anders Koffie gebruikt jeansstof voor de hengels van de koffietassen, die gemaakt zijn van gebruikte lege Anders Koffie-zakken. Vorige week kwam er een organisatie die jeans sloffen maakt voor mensen in Afrika. Mensen en organisaties kunnen altijd overleggen om hier materialen te halen. Het is de manier waarop wij aan onze maatschappelijke doelstelling werken voor een circulaire samenleving.’ De overige denim gaat naar Frankenhuis Textielrecycling in Haaksbergen. ‘Het bedrijf maakt er weer grondstof vezels van, waar bijvoorbeeld jeans papier van kan worden gefabriceerd.’ Ook materialen zoals bont katoen en donzen, wollen en synthetische dekbedden worden apart ingezameld. ‘Alle textiel die niet naar de Zwolse winkels of naar de Schatkamer in Ommen gaat, wordt naar Noggus&Noggus in Staphorst getransporteerd. Daar komen de afnemers en wordt alles opgeslagen wat niet meteen in de vestigingen van Kringloop Zwolle en Noggus&Noggus wordt verkocht.’

Duurzaamheid
Dick overziet het centrum, dat hij zorgvuldig en in goed overleg heeft opgezet. ‘Er komt ontzettend veel bij kijken en het was ook enorm puzzelen met de ruimte hier; centimeterwerk. Maar het is ons gelukt.’ Oorspronkelijk komt hij uit de zorg. ‘Daar ben je ook met duurzaamheid bezig, die van mensen. Wat ik hier in essentie doe is verandermanagement, met heel veel verschillende mensen. Ik ben altijd mijzelf en neem mensen serieus. We doen het samen, dat is heel belangrijk. Ik inventariseer wat mensen nodig hebben en hou daarbij de context in de gaten. Het is hier bedrijvig, maar gestructureerd en het werkt. Dat komt omdat er goed over nagedacht is.’ Hij is heel enthousiast over WaardeRing als circulair ambachtsnetwerk. ‘WaardeRing heeft een strategische waarde. Door WaardeRing werkt dit. Je kunt het netwerk aanboren en samen dingen doen. Je ziet hier vele partners komen.’ Of hij nog wensen heeft? ‘Altijd, ook in ontwikkeling en innovatie denken we circulair. Wat te denken van een wasserij erbij, en een naaiatelier. En we zijn op weg om B-keuze nog verder door te sorteren naar twaalf soorten textiel.’ Hij pakt een apparaatje uit een doosje. ‘Kijk, ik ben nu aan het onderzoeken of zo’n kleine kofferweger niet beter werkt dan grote weegschalen. Er zijn altijd nieuwe mogelijkheden. En die ontdek je in de praktijk. Dat is ook mijn devies: als je bezig gaat met circulaire innovatie: gewoon doen! Met z’n allen.’

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen

Voor iedereen een plekje
Debora Woldhuis is vaste medewerker in het Textielsorteercentrum. ‘We zijn allemaal allround en overal inzetbaar. Dan ben je minder kwetsbaar als mensen onverhoopt uitvallen. Daarbij voer ik begeleidingsgesprekken met de vrijwilligers en kijk wat hun mogelijkheden zijn. Verder ben ik gedeeltelijk vanuit de StartRoute gedetacheerd. Ik bekijk hoe hybride leren hier geïmplementeerd kan worden, op welke manier onderwijs en het bedrijfsleven samengebracht kan worden. Dat doe ik zorgvuldig. Ik onderzoek kritisch wat haalbaar is voor de student, voor de onderwijsinstelling en voor het bedrijf.’

Mensenkennis
Ze werkt met veel plezier met de gevarieerde doelgroep. ‘We zijn voortdurend samen met hen aan het ontdekken hoe we kunnen we zorgen dat we ze in hun kracht zetten, dat ze meer zelfvertrouwen krijgen, dat ze hun talenten optimaal benutten.’ Ze vraagt een praktijkschoolleerling of zij negen lege dozen wil ophalen bij de inname. ‘Drie per keer’, voegt ze toe. ‘Anders probeert ze negen tegelijk mee te nemen en dat wordt te gevaarlijk’, legt ze uit. ‘Met een beetje mensenkennis weet je al snel wat de leerlingen wel en niet aankunnen. Zij is snel afgeleid, dus ik geef haar kleine, duidelijke opdrachten. Met de meisjes uit Eritrea ga ik anders om. Sommige studenten van de Entree-opleiding ervaren de taal dan wel als struikelblok, maar hebben misschien wel een hbo- of universitaire opleiding gevolgd in het land waar ze vandaan komen. Dat vergt een andere benadering.’ Ze lacht. ‘Je ontdekt al snel waar de grens ligt. Als mensen met hun ogen gaan draaien, leg ik het nog een keer uit. En zo bouwen we het op en uit.’
Voor iedereen een taak
Debora is niet alleen een mensenmens, ze heeft ook wat met textiel. ‘De mbo niveau 4-opleiding Mode en Kleding is mijn basisopleiding. Daar kan ik hier wel wat mee. Je kunt stoffen en merken herkennen en waarderen. En die kennis probeer ik over te brengen aan de medewerkers. Voor iedereen is hier een taak te vinden, iedereen kan hier werken. Waar nodig verkleinen we de processen. Als je met veel doelgroepen wilt samenwerken, moet je handelingen kunnen vereenvoudigen. Dat zie je hier ook. Iedereen kan aanschuiven aan de tafels. Als iemand meer uitdaging nodig heeft, is het voor ons de kunst om nieuwe taken te bedenken. Zo zetten we iedereen in hun kracht. Ach, en iedereen is mens op z’n eigen manier, iedereen groeit ook op z’n eigen manier. Zo hebben we iemand die best humeurig kan zijn. Vorige week was ze nog een halve dag chagrijnig omdat iets niet lukte, vandaag was het maar een kwartier. Dat is ook groei!’

Duurzaamheid
‘Iedereen is hier welkom, het maakt niet uit waar je vandaan komt en waar je naartoe wilt, iedereen krijgt hier een plekje’, zegt Debora. ‘Op het gebied van mensen en materialen is duurzaamheid een belangrijk uitgangspunt. Als je ziet hoe de grondstofprijzen de pan uit rijzen; dat hebben we zelf veroorzaakt. Hier doen we het tegenovergestelde: grondstoffen vloeien terug, worden weer opnieuw gebruikt. Er komen steeds meer fracties, er ontstaat steeds minder afval. Laatst zei ik tegen vrijwilliger Lisa: “Wat zie je er leuk uit!” “Allemaal kringloop”, zei ze. Bij mij thuis is het ook zo. Bijna alles komt van de kringloop. Duurzaamheid is de toekomst.’

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen

In de strijd tegen fast fashion
Vrijwilliger Lisa Zoethout legt bondig uit wat ze doet. ‘Ik sorteer op winterkleding, de B-keuze gaat naar de KringCoop en wat hier in de kar gaat, is voor de winkel bedoeld. Merkkleding met vlekken doe ik in de wasmand. Als er aan merkkleding een knoop mist of een naadje los is, zetten we dat op het kaartje. En zaken als wit katoen met gaten, gebreid met gaten en jeans met gaten, gooi ik helemaal daar naar toe. Nee, het is niet lastig. Als je even bezig bent, gaat het best snel en vanzelfsprekend. Je let op pluisjes, vlekken, niet te repareren gaten of losse naden en als je twijfelt, vraag je het gewoon.’

Lisa geniet van het werk. ‘Het is heel leuk om te doen. Ik hou heel erg van kleding, daar ben ik hier achter gekomen. Je werkt met fijne mensen, en het is geweldig om afleiding te hebben en bezig te zijn. Bovendien ben je duurzaam bezig. Fast fashion begint een steeds groter onderwerp te worden en dan is het wel fijn om te beseffen dat je in de kringloop goed bezig bent.’

‘Dit helpt goed om Nederlands te leren’
Meseret is 19 en is in 2018 uit Eritrea naar Nederland gekomen. Samen met Lisa sorteert ze textiel aan lijn 1, één van de drie sorteerlijnen in het textielsorteercentrum. Ze doet mee aan een pilot van de Start.route, een samenwerkingsverband van Deltion College, Landstede MBO en Kringloop Zwolle. In deze pilot vormt het textielcentrum een hybride leeromgeving, waar gewerkt wordt aan taal en aan arbeidsvaardigheden en studenten zicht krijgen op wat ze kunnen en willen. ‘Na deze opleiding wil ik nog verder leren’, zegt ze. ‘Ik wil in de zorg gaan werken.’

Ze heeft in de drie weken dat ze op het textielsorteercentrum bij Kringloop Zwolle werkt, al veel nieuwe woorden geleerd. ‘Winterkleding, zomerkleding, fijn sorteren en hergebruik’, somt ze lachend op. Ze wijst naar haar notitieblok. ‘Maar ook andere woorden. Zoals schoonheidsspecialiste en stamppot, dat is groente met aardappelen. We hebben leuke gesprekken. Dat helpt goed om Nederlands te leren. En dat is belangrijk: als ik verder wil leren en een baan wil zoeken, moet ik de taal goed spreken.’ Het is haar eerste stage. ‘Ik vind het leuk, het bevalt goed. Het leukste vind ik om kleding te prijzen. En wat ook fijn is, is dat we kleding met korting kunnen kopen. Hergebruik is best wel belangrijk, vind ik.’