20 juni 2024 | Het bruist van de activiteiten in en om het nieuwe arbeidstrainingscentrum (ATC) van WaardeRing-partner de Ambelt in Zwolle. Een leerling op een heftruck neemt uiterst geconcentreerd een vatenpallet uit de stelling. Twee jongens zijn met planten in de weer. Binnen leert een eersteklasser hoe je omgaat met een palletstapelaar. Een ICT-leerling programmeert een microkit. ‘Op welke school heb je nou zoiets!’ zeggen enthousiaste groen-leerlingen die buiten bij een vuurtje hun dorst lessen. Want schaften hoort ook bij het aanleren van arbeidsvaardigheden, één van de doelstellingen van het ATC.
De Ambelt voor speciaal onderwijs is al zo’n dikke twee jaar partner van WaardeRing. De leerlingen werken in de WaardeRing-winkel Van Waarde, ze maken deel uit van ATC Thorbecke, de Twijn, TalentStad en de Ambelt In Bedrijf waar ze bijvoorbeeld meubels pimpen, en ze scheiden afgedankte materialen zodat die weer hergebruikt kunnen worden. Dit jaar opende de onderwijsinstelling een spiksplinternieuw eigen arbeidstrainingscentrum. Stagedocent Henry de Jong geeft een rondleiding. ‘Vroeger stond hier alleen een kas’, vertelt hij. ‘’s Zomers was het te warm, ’s winters te koud om de concentratie van de leerlingen vast te houden. Bovendien wil je als school mee in de ontwikkelingen van de maatschappij en zo hebben we voor dit ATC gekozen.’ Het resultaat is een ruim, licht en uitnodigend gebouw waar het goed toeven, leren en werken is.
Voorbereiding op arbeid of een vervolgopleiding
De leerlingen worden op de Ambelt zorgvuldig voorbereid op hun toekomst, vertelt Henry. ‘In de onderbouw starten ze met zelfredzaamheid. Dat gaat om eenvoudige dingen: van afwassen tot op de fiets ergens naar toegaan. Dan volgt de interne stage: fruit rondbrengen, dakgoten schoonmaken, dat soort klussen. Vervolgens groeien ze door naar het ATC.’ Hier kunnen de leerlingen zich oriënteren op verschillende beroepsrichtingen: bouw en hout, winkel en logistiek, groen, horeca en facilitair, mobiliteit en metaal, maar ook bijvoorbeeld ICT. ‘Ze doen het groenonderhoud van het hele terrein van de Ambelt. Van het hout van oude pallets maken ze kleine geschenkjes. Voor externe opdrachtgevers doen ze bijvoorbeeld inpakwerk. We sorteren en scheiden materialen voor WaardeRing.’ Na het ATC volgt de externe begeleide stage. ‘Bij WaardeRing-partners Vakmensen, de winkel Van Waarde en Thorbecke in Bedrijf hebben we ook leerlingen. Daar maken ze kennis met vreemde ogen, maar wel met een docent van ons erbij.’ Tenslotte volgt een externe stage zonder begeleiding, waarna de leerlingen de arbeidsmarkt op gaan of een vervolgstudie kunnen gaan volgen.
Werknemer voor het leven
De Ambelt biedt maatwerk. ‘Het is altijd afwegen wat wel en niet kan. Soms is het proberen, kijken waar de leerling aan toe is. Als het niet lukt, kan hij of zij weer even terug naar school. Ons doel is om iedereen een plekje te laten vinden op zijn niveau. Als school bewegen we mee en we bereiden de leerlingen realistisch voor op wat hen te wachten staat op de arbeidsmarkt. Met de bedrijven gaan we in gesprek hoe zij de betreffende leerling zo goed mogelijk kunnen begeleiden en welke investering daarvoor nodig is. Het werkveld heeft de handjes hard nodig en leerlingen zijn misschien net even gemotiveerder als ze bijvoorbeeld net als in het mbo een stagevergoeding krijgen.’ De ene branche is vooruitstrevender dan de andere op het gebied van het begeleiden vso-leerlingen. ‘We werken met fijne, enthousiaste stagebedrijven. Alleen in de ICT, zorg en mobiliteit wil het nog niet goed lukken, dat is jammer. En wat te denken van de fietstechniek. Leerlingen mogen nog net een band plakken, maar met geen vinger aan een elektrische fiets komen. Terwijl we er gewoon echte experts tussen hebben zitten. Als je daar als werkgever in investeert, heb je een werknemer voor het leven.’
ICT als praktijkvak
Roeland van Hulst is ICT-docent. ‘De ICT-afdeling van het ATC zit nog echt in de opstartfase’, vertelt hij. ‘De leerlingen moeten de essentiële ICT-basisvaardigheden aanleren, dat is echt een rol van de groepsdocenten en daar begeleid ik hen bij. Maar hier in het ATC moet ICT echt een praktijkvak zijn. We programmeren bijvoorbeeld robotjes. En wat we ook hebben is de microkit, een heel eenvoudige microprocessor. Met een eenvoudige blokprogrammeertaal kunnen de leerlingen bijvoorbeeld een zoemertje laten afgaan, of een ledje laten branden. Omdat ze meteen effect zien, raken ze geïnteresseerd en worden ze creatief.’ Wat Roeland betreft gaan er nog veel meer mooie ICT-dingen gebeuren in het ATC. ‘We willen aan de slag met videobewerking, dan zouden een green screen en drones een goede investering zijn. Die kunnen de leerlingen dan ook in zo’n blokprogrammeertaal programmeren. Maar we kunnen ook aansluiten bij de reguliere lessen. Hoe leuk is het bijvoorbeeld om hier in deze mooie omgeving met een app vogels, insecten en planten te ontdekken en herkennen. We kunnen posters digitaal ontwerpen, we kunnen op allerlei manieren vakken aan elkaar verbinden. De digitale techniek is zo breed: we kunnen nog alle kanten op!’
Ruggengraat
Locatiedirecteur Siti Postma is blij met het nieuwe ATC. ‘Wil je je leerlingen voorbereiden op hun toekomst, dan heb je ook een gebouw nodig waarin je de verschillende disciplines bij elkaar kunt brengen. De setting daarbij is heel belangrijk. Het gaat hier niet alleen maar om dozen inpakken of een stukje kassawerk, ze kunnen hier echt groeien en zich ontwikkelen. Over alle aspecten is zorgvuldig nagedacht, alles doet er toe. Met dit ATC hebben we een prachtig mooie oefenplek gerealiseerd, waarmee je zo dicht mogelijk bij de realiteit van de leerlingen kunt aansluiten. Het vormt een soort ruggengraat waar onze leerlingen op voort kunnen borduren.’
Leerling Roan is 13 jaar en zit in de eerste klas. Hij oefent geconcentreerd met een palletstapelaar. ‘We doen van alles hier’, vertelt hij. ‘We werken met hout, we vouwen doosjes en als ik wat ouder ben kan ik hier mijn heftruckcertificaat halen. Met deze stapelaar kan ik alvast oefenen hoe je pallets moet tillen en in de stelling moet zetten. Ik vind het leuk! Ik ben wel blij dat ik hier op school zit.’ Even verderop zit buiten een stel leerlingen bij een vuurtje in het zonnetje te schaften. ‘Ik zou geen andere school weten waar dit kan’, zegt één van hen.