Een Waardevol Kerstverhaal anno 2033

Gepubliceerd 16 december 2020

Het is koud buiten. Het sneeuwt en het vriest dat het kraakt nu de CO2-uitstoot drastisch is afgenomen, waardoor winters weer winters zijn. Binnen is het lekker warm op deze kerstavond in 2033. Joris mag opblijven, hij ligt knus onder een kraakhelder, gerecycled Ducky Dons-dekbed op de bank. Op de door Binthout als tafel gemetamorfoseerde Zwolse es flakkeren prachtige kaarsen, gemaakt door de Kaarsenmakerij van Werkkracht 15 van Philadelphia in Kampen, die z’n moeder in de Schatkamer van Kringloop Zwolle in de Diezerstraat heeft gekocht. Joris slurpt genoeglijk warme chocomelk uit een prachtige, gerecyclede Urban Nature Culture-beker. Hij gebruikt een Hollands rietje dat eens aan het Zwartewater stond, en door mensen met een beperking van Frion, leerlingen van vso De Twijn en de voedselafdeling van Tiem is gereinigd, bewerkt en bruikbaar gemaakt.

Joris staart dromerig omhoog naar het door Blossom Architecture ontworpen plafond van bedbodemlatten. Hij heeft al helemaal zin in de meivakantie. Mama heeft hem zojuist als kerstcadeau een door Studio Mullland gemaakte slaapzak van spijkerstof gegeven, met de belofte dat ze gaan kamperen! En dat is nog niet alles: hij mag in april op de Tweedekans Tentenshow in Park de Wezenlanden een tent voor zichzelf uitzoeken! Hij heeft vorig jaar zo’n lol gehad met zijn klasgenoten van Thorbecke SG, toen ze de studenten van het Cibap mochten helpen met het opzetten van de tenten. Gaaf trouwens hoe de mensen van Oost& jurken en pakken konden toveren van de niet verkochte tenten. De modeshow aan het einde van de dag was echt fabelachtig geweest. Joris vindt de wereld mooi, op deze perfecte kerstavond. Hij moet er niet aan denken hoe het zou zijn geweest als alles net iets anders was gelopen. Als een grote groep van mensen, overheden, organisaties en bedrijven niet de handen ineen hadden geslagen, toen, dertien jaar geleden.

‘Papa, vertel nog eens over vroeger, toen de wereld bijna naar de knoppen was’, vraagt hij aan zijn vader, die naast hem het nieuws kijkt op de laptop die zijn vrouw als kerstcadeautje voor hem kocht bij ICT Kringloop. Joris heeft het verhaal al tientallen keren gehoord, maar kan er niet genoeg van krijgen. De jongen kan maar nauwelijks bevatten hoe anders de mensen nog geen vijftien jaar geleden dachten en deden. Zijn vader grijnst en legt de laptop opzij. Hij vertelt het verhaal graag, aan zijn zoon en aan ieder ander die het maar horen wil.
‘Luister’, zegt hij. ‘Het begon in een rare tijd. Het was april 2019. De fabrieken maakten steeds maar nieuwe dingen van nieuw materiaal, de winkels verkochten dat steeds goedkoper en de mensen kochten dat allemaal en gooiden het even later weer weg als afval. Dat werd dan verbrand.’
‘Afval?’ vraagt Joris en hij articuleert de letters overdreven. ‘Wat is dat ook alweer?’ Hij weet het inmiddels wel, maar hij vindt het geweldig hoe zijn vader mopperend vertelt hoe dat woord, dat nu totaal verouderd is, destijds het gewoonste woord van de wereld was.

‘Het is ongelofelijk!’ zegt papa en een boze frons ontsiert zijn voorhoofd. ‘Moet je eens voorstellen dat ze voor alles wat we hier in de kamer hebben staan, nieuwe materialen gingen halen in de oerwouden van Zuid-Amerika, of mensen in Vietnam in fabrieken lieten werken om het vervolgens hier naar toe te brengen, terwijl er genoeg mensen zijn die het hier ook graag zouden willen doen, zoals je nichtje Lisa bij Frion. En dat de mensen de spullen, als ze het niet meer mooi vonden, of als het een beetje stuk was, gewoon maar weg zouden gooien! Je kunt je voorstellen dat het dan helemaal fout zou gaan met de wereld! Maar dat was dus precies wat er gebeurde, vóór 2019. En het werd steeds erger!’

‘En wat gebeurde er toen, papa?’ vraagt Joris.
‘Een aantal moedige mensen besloot dat er echt iets moest gebeuren. De mensen van Rijkswaterstaat riepen een prijsvraag in het leven en iedereen die iets briljants en duurzaams bedacht, mocht meedoen en kon winnen.’
‘En toen papa?’ Joris grinnikt al bij voorbaat, zo mooi vindt hij het verhaal.
‘Het plan van Zwolle was één van de tien winnende plannen!’ zegt papa. ‘Het was een heel bijzonder plan omdat we er gelijk mee konden beginnen! Er hoefden geen nieuwe gebouwen voor worden gebouwd, er hoefden niet eerst honderden papieren projectvoorstellen worden uitgewerkt en goedgekeurd: we deden alles met de mensen, bedrijven en locaties en het enthousiasme en de inspiratie die er al waren! Hartstikke circulair! En we noemden het…’
‘WaardeRing!’ roept Joris. Hij kan zich niet meer inhouden. ‘Hoera! En toen gingen jullie allemaal mooie dingen bedenken en doen om geen afval meer te hebben en om iedereen er bij te laten horen en om de wereld een stukje beter te maken! En dat lukte! En toen wilde iedereen meedoen! En Staphorst en Ommen en Dalfsen en Zwartewaterland kwamen er ook bij en steeds meer nieuwe partners! En toen werd WaardeRing overal bekend. Iedereen wilde ook zoiets als WaardeRing, hè papa?’
‘Ja, jongen’, zegt zijn vader, hij streelt Joris door z’n haar. ‘Gelukkig maar. Want nu ziet de wereld er een stuk beter uit: voor het milieu, voor de natuur, voor de mensen.’

Joris knikt glunderend. Dan staart hij weer naar het bedlattenplafond. Hij droomt over wat hij later gaat doen, als hij groot is. Misschien mag hij bij +Houtbaar leren hoe je meubelpanelen maakt van gebruikte meubelen, waar meubelmakers weer nieuwe meubels van kunnen maken. Die dan bijvoorbeeld ontworpen zijn door zijn oudste zus, die na haar opleidingen bij Cibap en Windesheim nu een baan als ontwerper heeft bij Soil Design. Of hij gaat bij Eco Impact geweldig mooie, kunstige dingen maken van hergebruikte spullen, dat lijkt hem ook gaaf. Of… of… zijn neef heeft ook een fantastische baan bij Van Werven Infra & Recylcing, het bedrijf dat ervoor zorgt dat alle plastics die mensen inleveren bij het grondstoffencentrum van ROVA, weer omgezet worden naar korreltjes waar weer nieuwe dingen van gemaakt kunnen worden. Scheuren op zo’n elektrische heftruck lijkt hem eigenlijk ook wel wat. Of rijden op een vrachtwagen, net als zijn vader, die bij Noggus&Noggus ervoor zorgt dat alle spullen die bij de kringloop worden ingezameld op de juiste plek komen. Dat lijkt hem ook super! Joris vindt kiezen maar moeilijk. Gelukkig heeft hij morgen een afspraak met zijn coach van CAVOI, die samen met hem kijkt hoe hij na school bij een echt bedrijf verder kan leren.

Joris’ vader ziet hoe de ogen van zijn zoon langzaam dichtvallen. Hij glimlacht en trekt het Ducky Dons dekbed nog wat verder over de schouders van de jongen. ‘WaardeRing is voor jou bedoeld’, zegt hij zachtjes. ‘Voor jou en voor alle andere kinderen die samen met jou de toekomst vormen. Moge die goed en duurzaam zijn!’